Faz Koruma Rölesi Nedir?

Motor Faz Koruma Rölesi veya Motor Koruma Rölesi olarak da bilinir. Endüstride elektrik motorlarını çeşitli arızalardan korumak için çeşitli cihazlar kullanılmaktadır. Bunlardan biri de Faz Koruma Rölesidir.

Üç fazla çalışan elektrik motorlarında fazlardan biri koptuğu zaman motor çalışmaya devam etmektedir. Bu durum çok tehlikeli ve istenmeyen bir şeydir. Bu durumun nedeni, trifaze bir motorun iki fazda olduğu zaman şebekeden yüksek akım çekmeye başlamaktadır. Bu yüksek akım sargıları ısıtır ve ısınan sargıların verniği erir. Bu olayın sonucunda kısa devre meydana gelir. Kısa devrenin olması elektrik motorunun bozulmasına yol açar. Bu anda Faz Koruma Rölesi devreyi açarak elektrik motorunu korumuş olur.

Bu görevi termik manyetik rölede yapar. Fakat dar sınırlar çerçevesinde koruma yaparlar. Motor Koruma Rölesi ise geniş opsiyonlu bir koruma sağlar.

15 kW değerinden daha az güce sahip olan elektrik motorlarında bir fazın kesilmesi, kısa süreliğine aşırı akım meydana getirmez. Bu durumlarda elektrik motorunun gövdesinde ısı artışı gözlenir. Termik röle ya da bazı durumlarda da sigorta devreye girer ve akımı keser. Bu devreye girme süresi gecikmeli olabilir. Ancak 15 kW değerinden büyük güce sahip elektrik motorlarında durum bu şekilde değildir.

Faz Koruma Rölesi modeline göre faz dengesizliği, şebeke gerilimindeki faz sırasının karışması, PTC’nin normalden fazla ısınması ve besleme geriliminin yeterli olmadığı durumlarda motoru koruma özelliklerine sahiptir. Çoğunlukla faz koruma röleleri bir kontaktör ile birlikte kullanılır. Kontaktör yardımıyla sistem, fazlarda oluşabilecek, istenmeyen koşullarda şebekeden ayrılır.

Özetle Faz Koruma Rölesi, trifaze motorların iki faz enerji altında çalışmasını engellemek için kullanılır.

Büyük güçlü motorların dışında da yani küçük güçlü motorlarda da faz koruma rölesi kullanılabilir. Bu şekilde termik manyetik rölenin dar sınırlarını ve devreye geç girme gibi olumsuz durumların önüne geçilmiş olur.
R-S-T ya da L1-L2-L3 faz gerilimleri normal değerlerindeyken faz koruma rölesi çeker ve elektrik motoru çalışır. Fazlardan birinin gerilim değeri önceden belirlenmiş olan sınır değerinin altına düştüğünde veya faz kesildiğinde röle bırakır ve elektrik motoru durur. Faz normal değerine döndüğünde röle çeker ve elektrik motoru yeniden çalışmaya başlar. PTC kullanılmadığında PTC’nin uçları kısa devre olmalıdır.

Faz Koruma Rölesinin Kullanımının Faydaları;

• Motor kullanım ömrü uzatır,
• Motorun bakım ve onarım masrafları azaltır,
• Motorların arıza duruş süreleri minimuma iner. Bu sayede üretim aksamaz,
• Elektik çarpması ve yangın oluşması riskini azaltır,
• Elektrik devresinin güvenliğini artırır.

Bu maddeler faz koruma rölesinin sağladığı faydalara örnek olarak gösterilebilir.

Faz Koruma Rölesinin;

• Motor Koruma Rölesi
• Faz Sırası Rölesi olmak üzere iki tane çeşidi vardır.